นักวิจัยค้นพบตัวการที่ทำให้เกิดโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเองชนิดร้ายแรง

          ปกติแล้วระบบภูมิคุ้มกันจะทำหน้าที่ปกป้องร่างกายจากการจู่โจมของศัตรูภายนอก เช่น แบคทีเรีย เชื้อโรค หรือสิ่งที่เป็นพิษต่อร่างกาย เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันที่เราน่าจะรู้จักกันดีอยู่แล้วคือเซลล์เม็ดเลือดขาว ซึ่งมีหน้าที่กำจัดสิ่งแปลกปลอมในร่างกายของเรา เปรียบดั่งกับทหารที่ทำหน้าที่เป็นรั้วของชาติคอยปกป้องประชาชนและทำลายข้าศึกที่บุกรุกเข้ามาในประเทศ

          แม้ว่าระบบภูมิคุ้มกันจะช่วยให้ร่างกายของเราปลอดภัยจากสิ่งแปลกปลอม แต่ทุกอย่างในโลกล้วนไม่สมบูรณ์แบบ เพราะดันมีโรคร้ายโรคหนึ่งซึ่งทำให้ทหารที่คอยปกป้องประชาชนกลับหันปืนเข้าหาประชาชน บิดเบือนความคิดไม่ให้สามารถแยกแยะเซลล์ของตัวเองออกจากสิ่งแปลกปลอม จนหลงผิดเข้าจู่โจมทำร้ายเซลล์ของตนเอง ซึ่งโรคที่ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันโจมตีตัวเองนี้ก็คือ "โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune Disease)" หรือเรียกอีกอย่างว่า "โรคแพ้ภูมิตนเอง"

          "โรคแพ้ภูมิตนเอง" ถือเป็นกลุ่มโรค ซึ่งปัจจุบันพบว่าโรคที่จัดอยู่ในกลุ่มโรคแพ้ภูมิตนเองนั้นมีมากกว่า 100 ชนิด และยังไม่ทราบแน่ชัดว่าสาเหตุของโรคเกิดมาจากอะไร แต่นักวิจัยได้ค้นพบว่ามีโมเลกุลบางตัวในร่างกายสามารถก่อให้เกิดโรคแพ้ภูมิตนเองชนิดหนึ่งได้ จากการศึกษาโรค Goodpasture syndrome ในหนูทดลอง ซึ่งโรค Goodpasture syndrome ถือเป็นหนึ่งในโรคแพ้ภูมิตนเอง โดยระบบภูมิคุ้มกันจะสร้างภูมิคุ้มกันออกมาทำลายปอดและไตทั้งสองข้าง

          Human leukocyte antigen (HLA) เป็นไกลโคโปรตีนที่พบได้บนเซลล์เม็ดเลือดขาวมีส่วนช่วยระบบภูมิคุ้มกันในการระบุสิ่งแปลกปลอม โดยโมเลกุลของ HLA จะทำการจับแอนติเจนของสิ่งแปลกปลอมหรือเชื้อโรคต่าง ๆ ทำให้เกิดการกระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ทำงาน แต่มีบางโมเลกุลของ HLA ที่เรียกว่า HLA-DR1 และ HLA-DR15 ซึ่งเป็นส่วนนึงที่ทำให้เกิดโรคแพ้ภูมิตนเอง โดยโมเลกุล HLA-DR15 จะเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดโรค Goodpasture syndrome และเส้นโลหิตตีบ

          นักวิจัยได้นำหนูมาทดลองโดยการฉีดโมเลกุล HLA-DR1 หรือ HLA-DR15 ของคนเข้าไป และพบว่าหนูทดลองที่มีโมเลกุล HLA-DR15 ป่วยเป็นโรค Goodpasture syndrome ส่วนหนูที่มีโมเลกุล HLA-DR1 หรือมีทั้ง 2 โมเลกุลกลับไม่ได้ป่วย

          คุณ Richard Kitching หนึ่งในนักวิจัยจากมหาวิทยาลัย Monash University ประเทศออสเตรเลียกล่าวว่า "สำหรับผู้ป่วยโรค Goodpasture syndrome โมเลกุล HLA-DR15 จะสั่งให้ระบบภูมิคุ้มกันจู่โจมเซลล์ของร่างกาย แต่ถ้าผู้ป่วยมีโมเลกุล HLA-DR1 ก็จะช่วยยับยั้งไม่ให้ระบบภูมิคุ้มกันจู่โจมเซลล์ของร่างกายได้"

          จากการศึกษาทำให้เรารู้ว่าผู้ที่ป่วยเป็นโรค Goodpasture syndrome โมเลกุล HLA-DR15 จะถูกล้างสมองและสั่งการให้ทหาร (ระบบภูมิคุ้มกัน) ทำการจู่โจมประชาชน (เซลล์ร่างกาย) แต่โมเลกุล HLA-DR1 สามารถช่วยคานอำนาจและยับยั้งคำสั่งโจมตีได้ แต่ยังมีงานวิจัยอีกมากที่ต้องศึกษาเพื่อให้เข้าใจสาเหตุว่าทำไมระบบภูมิคุ้มกันถึงโจมตีร่างกายของตัวเอง ก่อนที่จะหาวิธีเพิ่มโมเลกุล HLA-DR1 ในร่างกายคน


ที่มา: Sciencealert.com